Эсперанто вĕрентекен кĕнеке
Эсперанто - халăхсем хушшинчи чĕлхе. Ăна Лазарь Маркович Заменгоф 1887 çулта, вунă çулхи ĕç хыççăн, туса çитернĕ.
La unua leciono
тӳрлетЭсперанто алфавичĕн никĕсне латин саспаллисене хунă. Алфавитра çирĕм сакăр саспалли, вĕсенчен пиллĕкĕшĕ «^» паллăпа, пĕри «˘» паллăпа.
Кашни саспалли пур сăмахра та пĕр пек илтĕнет, сăмахсем те илтĕннĕ пекех çырăнаççĕ. Пусăм сăмахра пĕрмаях юлашки умĕнхи сыпăк çине ÿкет.
| Саспаллисем | Саспаллисен ячĕсем |
Илтĕнни | Вырăсла илтĕнни |
|---|---|---|---|
| A a | a | [a] | а |
| B b | bo | [b] | б |
| C c | co | [ʦ] | ц |
| Ĉ ĉ | ĉo | [ʧ] | ч |
| D d | do | [d] | д |
| E e | e | [e] | э |
| F f | fo | [f] | ф |
| G g | go | [g] | г |
| Ĝ ĝ | ĝo | [ʤ] | джь |
| H h | ho | [h] | х |
| Ĥ ĥ | ĥo | [x] | х |
| I i | i | [i] | и |
| J j | jo | [j] | й |
| Ĵ ĵ | ĵo | [ʒ] | ж |
| K k | ko | [k] | к |
| L l | lo | [l] | ль |
| M m | mo | [m] | м |
| N n | no | [n] | н |
| O o | o | [o] | о |
| P p | po | [p] | п |
| R r | ro | [r] | р |
| S s | so | [s] | с |
| Ŝ ŝ | ŝo | [ʃ] | ш |
| T t | to | [t] | т |
| U u | u | [u] | у |
| Ŭ ŭ | ŭo | [w] | кĕске у |
| V v | vo | [v] | в |
| Z z | zo | [z] | з |
Алфавитри ултă саспаллин тăрринче паллăсем пур. Вĕсене çырма час-часах çак мелсенчен пĕринпе усă курма тивет:
| Саспаллисем | Çырмалли мелсем |
|---|---|
| ĉ | cx, c^; ch |
| ĝ | gx, g^; gh |
| ĥ | hx, h^; hh |
| ĵ | jx, j^; jh |
| ŝ | sx, s^; sh |
| ŭ | ux, u^, u~; w |
La dua leciono
тӳрлетЭсперанто чĕлхинче кашни пуплев пайĕнчи сăмахсен вĕçĕсем пĕрпек. Пĕр тымартан, сăмах вĕçĕсене улăштарса, çĕнĕ сăмахсем тума пулать:
| Пуплев пайĕсем \ Сăмах тымарĕ | am | telefon | rapid | skrib | ĝoj |
|---|---|---|---|---|---|
| -i Глагол |
ami юрат |
telefoni шăнкăравла |
rapidi васка |
skribi çыр |
ĝoji савăн |
| -o Япала ячĕ |
amo юрату |
telefono телефон |
rapido хăвăртлăх |
skribo çырулăх |
ĝojo савăнăç |
| -a Паллă ячĕ |
ama юратуллă |
telefona телефонлă |
rapida хăвăрт |
skriba çыруллă |
ĝoja савăнăçлă |
| -e Наречи |
ame юратса |
telefone телефонпа |
rapide хăвăрт |
skribe çырса |
ĝoje савăнăçлăн |
Нумайлă хисеп япала ячĕн вĕçне "j" саспалли хушнипе пулать: pomo "пан улми" - pomoj "пан улмисем"; hotelo "хăна çурчĕ" - hoteloj "хăна çурчĕсем"; kulturo "культура" - kulturoj "культурăсем". Паллă ячĕсем япала ячĕ умĕнче тăраççĕ, унпа пĕр хисепре пулаççĕ: nova libro "çĕнĕ кĕнеке" - novaj libroj "çĕнĕ кĕнекесем", saĝa homo "тăнлă çын" - saĝaj homoj "тăнлă çынсем".
Хутшăнакансем хăйсем хушшинче паллă япала пирки каланă чухне çав сăмах умне паллă артикль la лартаççĕ. Сăмах умĕнче паллă ячĕ тăрать пулсан, артикль паллă ячĕ умĕнче пулать: juna viro "(такăш/кирек хăш) çамрăк арçын", la juna viro "(çав) çамрăк арçын".
| Пĕрреллĕ хисеп |
Нумайлă хисеп | |
|---|---|---|
| 1 сăпат | mi эпĕ |
ni эпир |
| 2 сăпат | ci эсĕ |
vi эсир |
| 3 сăпат | li, ŝi, ĝi вăл |
ili вĕсем |
Тĕп сăпат местоименисем: mi "эпĕ", ni "эпир", ci "эсĕ", vi "эсир", li "вăл (арçын)", ŝi "вăл (хĕрарăм)", ili "вĕсем", ĝi "вăл" (чĕрĕ мар япала ячĕсем валли). Местоимени вĕçне "o" саспалли хушсан, вăл камăнлăх местоименийĕ пулса тăрать: viva "пурнăç" - vivo "манăн пурнăç", nia laboro "пирĕн ĕç", lia aŭto "унăн автомашини", ŝia blogo "унăн блогĕ", iliaj kantoj "вĕсен юррисем", miaj amikoj "манăн юлташсем".
Глаголăн паллă мар форми "i" саспаллипе вĕçленет: esti "пул", estas estis estos.
Хăнăхтару
тӳрлетÇĕнĕ сăмахсем
тӳрлетLa tria leciono
тӳрлетХăнăхтару
тӳрлетÇĕнĕ сăмахсем
тӳрлетLa kvara leciono
тӳрлетХăнăхтару
тӳрлетÇĕнĕ сăмахсем
тӳрлетLa kvina leciono
тӳрлетХăнăхтару
тӳрлетÇĕнĕ сăмахсем
тӳрлетLa sesa leciono
тӳрлетХăнăхтару
тӳрлетÇĕнĕ сăмахсем
тӳрлетLa sepa leciono
тӳрлетКаçăсем
тӳрлет- Каçăсен пуххи (ru)
- Пуçланса тытăнакансем валли информаци тата сĕнÿсем (ru, eo)
- Kurso de Esperanto Вĕренÿ курсĕ.
- lernu! Чи паллă эсперанто-портал.